باغ پارسی از معتبر ترین نوع باغ در جهان است. در این تاپیک به بررسی انواع باغ پارسی و چند نمونه از آن ها می پردازیم. مکان های عمومی بخش های مهم محیطی به حساب می آیند که کمکی مثبت به کیفیت زندگی می کنند. ارکان اصلی شهرهای موفق هستند. بنابراین، ارزش ها و کیفیات مشاهده شده مکان های عمومی موفق، حیاتی تلقی می شوند. تلاش هایی برای ارزیابی شرایط فراهم شده در مکان های عمومی برای استفاده کنندگان صورت گرفته است، و همچنین مجموعه ای از نشانگرهای کیفیت محیط فیزیکی ( یعنی زیبایی چشم انداز، صندلی ها ، نورپردازی و غیره) و کیفیت غیر فیزیکی (یعنی آسایش، مشارکت فعالانه و غیره) مشخص شده اند. ویکیپدیا در مقاله بررسی میکند که این باغ ها به عنوان اولین نمونه های باغ ایرانی ، چرا و چگونه هنوز هم فعالانه مورد استفاده ساکنان شهری معاصر قرار میگیرند. برای دیزاین ویلای خود به سبک پارسی با ما در تماس باشید.
نتایج بدست آمده نشان داد که باغ های تاریخی پارسی را میتوان به دلیل جنبه های تاریخی، طبیعی، عملکردی و عاطفی، در زمره مکان های عمومی موفق برشمرد. نتایج این مطالعه استنباط های مستقیمی برای مسئولان شهری و سیاستگذاران، چشم انداز معماران، و طراحان محیطی دارد و راهنمایی هایی در زمینه برنامه ریزی، ارتقا و طراحی مکان های عمومی موفق ارائه میدهد.
کیفیت زندگی مردم شهرنشین نتیجه تعامل آنها با محیط شهری است(داس،2008). مکان به عنوان جنبه تشکیل دهنده زندگی جمعی شناخته میشود(گلوی و مکلدونی،2006). اهمیت مکان های عمومی و تأثیر آن برروی ساکنان در چندین رشته مورد بحث قرارگرفته است. مکان های عمومی بازتاب دهنده رفتار فردی، فرآیندهای اجتماعی، و ارزش های در تعارض ما هستند(برمن،1986 ) که زمینه ای مناسب برای بیان فرهنگ عمومی و ارتقای زندگی جمعی است.
تتحقیات اخیر نشان میدهد که ایرانیان مانند گذشته مایل به استفاده از پارک ها نیستند (حامی و دیگران،2011 ) و این علی رقم همهی مزایا و اهمیت این فعالیت برای ارتقای کیفیت زندگی است(میلر،1988 ، گری، 1996 ؛ تیل و دیگران،1998 ). به نظر میرسد که کمیت و کیفیت مکان های عمومی پاسخگوی نیازهای جامعه کنونی ایران نیست. در نتیجه استفاده از این قسمت ها توسط ساکنان شهری کاهش یافته است. با این وجود باغ های تاریخی هنوز هم مورد استفاده ساکنان شهری است. محبوبیت فعلی باغ های پارسی تاریخی موجب ایجاد این سوال شد: اول اینکه، چرا این باغ های تاریخی هنوز هم توسط ساکنان شهری به صورت فعالانه مورد استفاده قرار میگیرند؟ دوم اینکه تا چه حد می توان این باغ ها را مکان های عمومی موفق دانست؟ و در آخر اینکه نشانگرهای این موفقیت کدام ها هستند؟
´بنابراین این مطالعه سعی دارد چهار باغ محبوب ایرانی را از میان نمونه های موجود مورد بررسی قرار دهد و اطلاعات مربوطه را که میتوان برای ارتقای مکان های عمومی شهری کنونی مورد استفاده قرار داد، گردآوری میکند.
پیشینه باغهای تاریخی ایرانی
´باغ یکی از مفاهیم اصلی زندگی ایرانی است .
´باغ های ایرانی به عنوان راه حل غلبه و کاهش اقلیم حدی در فصول تابستان و زمستان در فلات ایران تلقی میشوند.
´باغ های پارسی تکامل یافتند و به شرایط اقلیمی گوناگون سازگاری پیدا کردند و در عین حال اصل اساسی«چهار باغ» را حفظ کردند .
´باغ ها معمولاً با دیوارهایی احاطه شده اند تا آنها را از شرایط جوی و طوفان های شن محافظت کنند .
´باغ های پارسی بر اساس ایده بهشت بر روی زمین ساخته شدند.
´برای ایجاد چنین بهشتهایی بر روی زمین، راه حل های مهندسی هوشمندانه و ابتکاری و یک سیستم پیچیده مدیریت و توزیع آب وهمچنین انتخاب مناسب گیاه و محل های آن بر طراحی باغ های ایرانی تأثیر گذاشته اند.
´شواهد نشان میدهد که منشأ باغ های ایرانی ممکن است به 4000سال پیش بر گردد که در سفالین های منقوش آن دوره نمود پیدا کرده است .
´در قرن11، باغ های خصوصی و سلطنتی بر روی عموم گشوده شدند و رابطه ای پیچیده با شهر ایجاد کردند و بخشی از مکان های عمومی تبدیل شدند.
´از قرن 18 تقلید از باغ های اروپایی و بویژه باغ های فرانسوی که مناسب شرایط اقلیمی وفرهنگ ایران نبودند، جایگزین باغ های پارسی شد
A – باغهای شاهی در سایت پاسارگاد B- تصویر سه بعدی پاسارگاد
رویکرد روش شناختی
´در این پژوهش برای سنجش دیدگاه ها ، تصورات و سطح رضایت مندی افراد نسبت به باغ ها از شاخص های غیر عینی استفاده شد.
´برای این منظور، این مطالعه به بررسی رابطه متقابل میان دوتعیین کننده اصلی می پردازد
´: 1) ویژگی های برجسته و خصوصیات باغ ها؛
´ 2)تجربیات تجربی استفاده کنندگان باغ ها.
در سال 2011، نه مورد از موارد باغ های پارسی به عنوان باغ های میراث فرهنگی توسط سازمان جهانی یونسکو به ثبت رسیدند. که در یک بررسی اولیه چهار مورد از محبوبترین آنها در 4 استان تاریخی انتخاب شدند
A- باغ ایل گلی تبریز B- باغ هشت بهشت اصفهان C- باغ ارم شیراز D- باغ شاهزاده کرمان
باغ الگلی تبریز
الگلی(در لهجه محلی به معنای حوضچه مردم است) و پیش از آن به نام شاه گلی(به معنای حوضچه شاه) شناخته میشد، یک باغ دلنشین در دامنه یک تپه است و در کنار دریاچه ای مصنوعی قرار دارد.
گفته میشود که در زمان حکومت شاهان آق قویونلو(1501-1378) ساخته شده و صفویان آن را توسعه داده اند
باغ به عنوان یک باغ دارای آب شناخته میشود که از دامنه تپه از طریق هفت پله مصنوعی به درون حوضچه میریزد که در زیر پوشش درختان تبریزی و بید پنهان شده اند.
فواره ای در رأس تپه به درون حوضچه و مرکز آن میریزد ، که در آنجا یک ساختمان شش گوش دو طبقه بزرگ واقع است .
باغ هشت بهشت اصفهان
باغی در اطراف قصر هشت بهشت است .
این باغ در قرن16 و در دوره صفویان در اصفهان ساخته شد .
در مرکز تاریخی شهر و در بالا دست زاینده رود و سی و سه پل مشهور، در نزدیکی خیابان چهار باغ و دیگر باغ های تاریخی (یعنی چهل ستون) و ساختمان های نقش جهان و بازار واقع شده است.
باغ ارم شیراز
باغ ارم یکی از باغ های پارسی تاریخی در شیراز مرکز استان فارس است.
به دلیل جاذبه های زیبایی شناختی آن که مشابه بهشت است باغ ارم نامیده شده است
در قرن های 11 و12 طرح ریزی شد و سپس توسط سلسله زندیه در قرن 17 بازسازی شده
در شمال غربی شیراز ودامنه تپه«آسیاب سه تایی» واقع شده است.
باغ شاهزاده کرمان
باغ شاهزاده یک باغ پارسی تاریخی است که در 24 کیلومتری جنوب شرقی کرمان در نزدیکی شهر کوچک ماهان قرار دارد.
این باغ سکونت گاه تابستانی شاهزاده های قاجار بود .
این باغ متشکل از دروازه و ساختار ورودی در قسمت انتهایی، و یک ساختمان مسکونی دو طبقه در قسمت ابتدایی است که این دو به وسیله فواره هایی تزئین شده است که با شیب طبیعی زمین کار میکنند.
این باغ به همراه ناحیه بیابانی مجاورآن نمونه ای عالی از بسیاری از باغ های پارسی به حساب میآید ک با شرایط اقلیمی موجود سازگار هستند.
چرا باغ پارسی
نظر سنجی نهایی در ماه تیر 1389 انجام شد که اولین مکان الگولی بود و آخرین مکان باغ شاهزاده، سپس به منظور دستیابی به نتایج، تحلیل های داده ای ومثلث سازی انجام شد. مقیاس های اسمی ، مقوله ای، و ترتیبی پرسش نامه نظرسنجی با استفاده از SPSSو با سطح معناداری کل که P=0/05 گرفته شده بود تحلیل شدند، و از ANOVAو آزمون chi برای بررس تفاوت میان استفاده کنندگان بهره گرفته شد، داده های کیفی بدست آمده از مصاحبه ها و سوالات تشریحی پرسشنامه، با استفاده از تحلیل محتوایی مورد تحلیل قرار گرفت مشاهدات رفتاری به صورت توصیفی با استفاده از درصد فراوانی تحلیل شدند.
برای اجاره باغ ویلا در کردان کلیک کنید.
پاسخ دهندگان شامل ساکنان شهری بودند که متوسط اقامت آنها 20 سال بود
درصد بازدید کنندگان مذکر(59/1%) بیش از مونث ها(40/9%) است،
جنبه هایی از قبیل طول مدت بازدیدها و اندازه گروه بازدیدکنندگان مورد تحلیل قرار گرفت و ویژگی های مانند تغییرات روزانه و فصلی بررسی شد.
تعطیلات روزهایی هستند که بیشترین تمایل برای بازدید از این باغ هاوجود دارد،
حفظ ومرمت این باغ ها نگرانی هایی بودند که بیشتر مصاحبه شوندگان ابراز می کردند.
در بیشتر موارد، فراوانی تقاضا برای امکانات اساسی مانند قسمت پارک اطراف باغ، محفل های نشستن کافی، و امنیت بیشتر در رابطه عدم اجازه به افراد دارای مشکل اخلاقی بیشتر بود.
. تقریبا نیمی از بازدیدکنندگان در معیت دوستان یا خانواده خود از این مکان ها بازدید میکردند که نشان می دهد باغ ها مکان های شهری عمومی هستند.
در بیشتر موارد زمان بعدازظهر دارای فراوانی بیشتری برای بازدید و در مقایسه با دیگر فصل ها به ترتیب بهار و پایز بیشترین فراوانی بازدید را داشتند که بیانگر این است که ممکن است اولویت های بازدید تحت تأثیر مثبت سبزی و سرزندگی باغ ها باشند.
پاسخ دهندگان اغلب برای مقاصد تفریحی، و در وهله دوم، طبیعت گردی، پیک نیک های خانوادگی، و باهم بودن از باغ ها دیدن میکنند.
بیشتر فعالیت ها به خصوص فعالیت های گروهی، زیر درختان سایه دار، قسمت های چمنی، یا نزدیک آب و به مدت طولانی تری نسبت به دیگر قسمت های انجام شدند، که نشان دهنده ارتباط فعالیت استفاده کنندگان با جنبه های طبیعی باغ ها است.
در بیشتر موارد، آرامش و خونسردی بیشترین احساس هایی بودند که هنگام بازدید از باغ ها افراد حس میکردند
دیگر احساسات عبارت بودند از یاد گذشته، احساس نزدیکی بیشتر به طبیعت، شادی، راحتی وسلامتی، که نشان دهنده تأثیر محیط فیزیکی باغ ها بر روی احساسات استفاده کنندگان بود .
نتایج نشان دهنده ترکیبی از درخت های بالغ و ساختمان های تاریخی بود که در باغ ها وجود دارند و حسی تاریخی را به پاسخ دهندگان القا می کنند
اکثریت پاسخ دهنگان از پیشینه تاریخی باغ ها آگاه بودند و به آنها افتخار می کردند که نشان می دهد تمایز مکان اهمیت بیشتری از ظاهر آن دارد.
نتیجه گیری
بیش از جنبه تاریخی، تقریباً نیمی از پاسخ دهندگان به خاطر سرسبزی و طبیعی بودن باغ ها از آن ها دیدن می کنند
عناصر طیعی همچنین بر روی حضور مردم و مدت اقامت آن ها در باغ ها تاثیر می گذارند
آب که عمدتاً به صورت جاری و در پای درختان قرار دارد، از نظر بازدیدکنندگان ارزشمند بود.
به طور کلی باغ پذیرایی افرادی از جنسیت ها وگروه های سنی مختلف و پیشینه های اجتماعی مردم شناختی مختلف هستند که در زمان های مختلف در روز از آن ها بازدید میکنند و در آن اقامت می کنند
باغ های تاریخی پارسی به عنوان فضاهای شهری طبیعی بسیاری از نیازهای اجتماعی و روانشناختی شهروندان را بر آورده می کنند.
در نتیجه این مطالعه نشان می دهد که برای اینکه مکان های عمومی موفق محسوب شوند، باید دارای اندازه ای مناسب باشند تا بتوانند امکان دخیل شدن ساکنان در تعاملات فیزیکی، شناختی و اجتماعی با ویژگی های درون باغ ها را فراهم کنند.
در خاتمه، این مطالعه نشان می دهد که باغ های تاریخی پارسی را می توان به دلیل نشانگر های ادراکی جزو مکان های عمومی موفق محسوب کرد. همچنین می توان برای ایجاد نواحی ای شبیه باغ های تاریخی پارسی که می توانند غنای کیفیت زندگی ساکنان را افزایش دهند، می توان این نشانگرها را مورد بررسی قرار دارد.
همچنین می توان در پژوهش های آینده، نشانگرها را با استفاده از فرآیندی مشابه برای دیگر مکان های عمومی مورد بررسی قرار داد. مدل ایجاد شده می تواند به طراحان و مدیران سیاست استفاده از زمین برای ایجاد مکان های عمومی موفق بیشتر کمک کند. علاوه براین، میتوان از این نشانگر برای دیگر استفاده های از زمین از قبیل مناطق روستایی و شهری از طریق اعمال ارزیابی های مناسب استفاده کرد.
